Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?
Borderline kişilik bozukluğu, duygusal denge ve ilişki becerilerini etkileyen ciddi bir ruh sağlığı sorunudur. Peki borderline kişilik bozukluğu nedir, belirtilerini, nedenlerini ve tedavisi nelerdir? İşte ayrıntılar…
Sayfa İçeriği
Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir?
Borderline Kişilik Bozukluğu (BKB), İngilizce adıyla Borderline Personality Disorder (BPD), kişilerin duygu, düşünce ve davranışlarını etkileyen bir ruh sağlığı durumudur. BKB, genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar ve kişilerin yaşamları boyunca sürebilir. Bu bozukluk, ilişkilerde, benlik algısında ve duygusal düzenlemelerde belirgin zorluklarla karakterizedir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Belirtileri
- Duygusal Dengesizlik: Kişiler yoğun ve hızlı değişen duygular yaşarlar. Birkaç saatten birkaç güne kadar sürebilen yoğun öfke, mutsuzluk veya kaygı dönemleri olabilir.
- İlişki Problemleri: Kişiler yakın ilişkilerde dengesizlik yaşarlar. İdealize etme ve değersizleştirme arasında gidip gelebilirler.
- Kendilik Algısında Belirsizlik: Kişilerde istikrarlı bir benlik duygusu yoktur. Kim oldukları veya ne yapmak istedikleri konusunda kararsız olabilirler.
- Yoğun Terk Edilme Korkusu: Gerçek ya da hayali terk edilme durumlarında aşırı tepkiler gösterebilirler.
- İmpulsivite (Dürtüsellik): Madde kullanımı, tehlikeli sürüş, aşırı harcama veya sağlıksız cinsel ilişkiler gibi riskli davranışlar sergileyebilirler.
- Kendine Zarar Verme: Kendine zarar verme veya intihar düşünceleri ve girişimleri yaygındır.
- Boşluk Hissi: Sürekli bir boşluk veya anlamsızlık hissi yaşayabilirler.
- Yoğun ve Uygunsuz Öfke: Öfke patlamaları, sürekli öfke hali veya başkalarına fiziksel saldırganlık gösterebilirler.
- Paranoya ve Dissosiyatif Semptomlar: Stresli durumlarda paranoya veya gerçeklikten kopma (dissosiyasyon) yaşayabilirler.
Borderline Kişilik Bozukluğu Nedenleri
BKB’nin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu olduğuna inanılmaktadır. Travmatik çocukluk deneyimleri (örneğin, fiziksel, cinsel veya duygusal istismar), ailede ruh sağlığı problemleri ve beyindeki belirli kimyasal dengesizlikler bu bozukluğun gelişiminde rol oynayabilir.
Borderline Kişilik Bozukluğu Tedavisi
BKB tedavisinde genellikle psikoterapi tercih edilir. En yaygın ve etkili terapi yöntemlerinden bazıları şunlardır:
- Diyalektik Davranış Terapisi (DBT): Duygusal düzenleme, stresle başa çıkma ve ilişki becerilerini geliştirmeye odaklanır.
- Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT): Düşünce kalıplarını değiştirmeye ve sağlıklı davranışları teşvik etmeye yardımcı olur.
- Şema Terapisi: Erken dönemde gelişen olumsuz düşünce ve davranış kalıplarını hedef alır.
- İlaç Tedavisi: Belirtileri yönetmek için antidepresanlar, antipsikotikler veya duygudurum düzenleyiciler kullanılabilir, ancak tek başına ilaç tedavisi genellikle yeterli değildir.